Samen beslissen met De Oefendokter

31-1-2019 In december 2018 lanceerden Universiteit Utrecht, DialogueTrainer en Vilans De Oefendokter: een online training waarmee ouderen een gesprek met een arts kunnen voorbereiden. Ruth Pel-Littel, onderzoeker bij Vilans en promovenda op het thema Samen beslissen met ouderen, is blij met deze serious game die het gesprek rond het nemen van de juiste beslissing voor behandeling ondersteunt.

Waarom De Oefendokter?

'Zorgprofessionals en studenten van gezondheidsopleidingen oefenen al langer online om het gesprek met de patiënt te verbeteren', aldus Ruth. 'Maar daar mist het perspectief van de patiënt. Communicatie is immers tweerichtingsverkeer. Het is belangrijk dat de patiënt relevante informatie geeft, niet alleen rond zijn ziektebeeld maar ook rond zijn leefsituatie en wensen daarin. Daarnaast moet hij of zij de juiste vragen stellen aan de arts om, samen met de arts, de juiste beslissing te kunnen nemen rond de eventuele behandeling.'

Johan Jeuring, onderzoeker bij Universiteit Utrecht, onderstreepte tijdens de lancering het effect van De Oefendokter: 'Uit onderzoek blijkt dat als patiënten de juiste vragen stellen aan een arts, ze hun therapie beter volhouden, minder vaak in het ziekenhuis worden opgenomen, en uiteindelijk dus een gezonder leven leiden.'

Waarom voor ouderen?

Tijdens de lancering kwam ook een vraag aan bod over de doelgroep ouderen, waar De Oefendokter voor gemaakt is. Is het niet heel menselijk om door tijdsdruk in de spreekkamer soms relevante vragen te vergeten of de juiste informatie te geven? Zou De Oefendokter er niet voor iedereen moeten komen? Projectleider Johan Jeuring sluit dat niet uit. 'Wie weet, als blijkt dat deze innovatie ook andere doelgroepen kan ondersteunen in het goede gesprek, komen er in de toekomst wellicht andere versies.'

Ruth Pel-Littel licht wel toe waarom in eerste instantie aan ouderen is gedacht: 'Juist ouderen vinden het lastig om het goede gesprek met de arts te voeren. Ze zijn bang om als lastig te worden gezien. Ze zien de kennis van hun eigen situatie soms als ondergeschikt aan de kennis van de dokter, die toch een bepaalde autoriteit is. Terwijl ze dan één ding vergeten: de arts is een autoriteit op medisch gebied, maar de patiënt weet veel meer over zijn eigen persoonlijke situatie! Deze onzekerheid van ouderen maakt samen beslissen bij deze doelgroep een uitdaging.'

Aansluiting bij ouderen

De ontwikkeling van De Oefendokter is zelf ook een mooi voorbeeld van samenwerking. Misschien was er niet letterlijk sprake van samen beslissen, maar wel van samen creëren. In dit geval tussen de projectleiders en ouderen. Henk van Zeijts, ontwikkelaar bij Dialogue Trainer: 'Samen creëren met ouderen was in dit project ontzettend belangrijk. Daardoor konden we het systeem zo ontwerpen, dat het voor hen duidelijk en logisch is in het gebruik. In verschillende fases van het ontwikkeltraject zijn testfases ingebouwd waarbij ouderen gingen oefenen met de game. Zij gaven aan waar ze tegenaan liepen in het gebruik of welke functies juist heel prettig waren. Zo konden wij weer verder bouwen.'

Samen beslissen

De Oefendokter is slechts een instrument om samen beslissen en het goede gesprek met zorgprofessionals makkelijker te maken. Er is de laatste decennia veel aandacht voor het thema. Zo was er eind 2018 de publiekscampagne ‘Begin een goed gesprek’ waarin duidelijk wordt gemaakt hoe belangrijk het is dat patiënten hun wensen, angsten en zorgen uitspreken. De vernieuwde website geeft heldere tips waarmee mensen zich kunnen voorbereiden op hun doktersafspraak. Ook Ruth Pel-Littel ontwikkelde op dit onderwerp een infographic met informatie over het proces van samen beslissen bij kwetsbare ouderen. Het is gebaseerd op onderzoek van het Radboudumc naar een passend gespreksmodel voor ouderen met meerdere chronische aandoeningen.

Volgende fase

Nu De Oefendokter beschikbaar is, is het zaak om de game in handen te krijgen van ouderen die ermee aan de slag kunnen. De komende tijd wordt er contact gelegd met zorgverzekeraars, huisartspraktijken, brancheverenigingen, organisaties in de ouderenzorg. Tijdens de lancering werd bekend gemaakt dat het Bartholomeus Gasthuis - waar de lancering plaatsvond - De Oefendokter opneemt in zijn Living Lab.

De lancering in de media

De lancering van De Oefendokter heeft verscheidene media bereikt, o.a. Omroep Max, RTL nieuws, RTV Utrecht en ICT&health schreven erover. Daarnaast was De Oefendokter op NPO Radio 1, BNR en Radio M Utrecht en maakte Plus Magazine deze video.

Lees meer over Samen beslissen

• Lees het artikel Samen beslissen met kwetsbare mensen een uitdaging
• Bekijk de infographic Samen beslissen met ouderen
• Bekijk 9 tips om samen te beslissen in de spreekkamer

Bron: Nieuwsbrief Beter Oud