“Reisgids Mantelzorg; wegwijs in de wereld van zorg voor ouderen”.

17-10-2018 Lodewijk Schmit Jongbloed en Daphne Riksen* schreven een Reisgids die mantelzorgers kan helpen bij het ondernemen van de juiste acties bij het verzorgen van hun partner, ouder of buur.
Mantelzorgers raken regelmatig de weg kwijt in het oerwoud van regels, instanties en emoties waarmee ze te maken krijgen. Als een ‘TomTom voor de mantelzorg’ helpt de Reisgids mantelzorgers snel en efficiënt op weg bij bepalen van de juiste koers door dat oerwoud. Daarbij is er veel aandacht voor zaken die je nú kunt regelen om in een latere fase tijd te besparen.
Op basis van karakteristieken en kaartjes ziet de lezer direct welke mantelzorgroute voor hem of haar relevant is. Bij iedere route krijgt de lezer een groot aantal tips om die snel en efficiënt te bewandelen. Daarnaast wordt ingegaan op thema’s (‘aandachtsgebieden’) die voor mantelzorgers relevant zijn. Portretten van het werk en drijfveren van betrokken zorgverleners completeren de Reisgids.

De Reisgids is geschreven in de stijl van ‘Mantelzorg voor dummies’ met herkenbare uitspraken en praktische adviezen van ervaren mantelzorgers. De gids verschilt van bestaande mantelzorg-boeken door de schematische en gestructureerde opzet bij uiteenlopende vormen van mantelzorg.
Het boek is verkrijgbaar via de boekhandel, internet of www.reisgidsmantelzorg.nl.

Aanvullende informatie bij: Lodewijk Schmit Jongbloed; info@schmitjongbloedadvies.nl of 0654220710

Verschijningsdatum: 1 november 2018 (voorafgaand aan de Week van de Mantelzorg);   Prijs: € 14.95.


Boekpresentatie:
Op 10 november (dag van de mantelzorg) wordt het eerste exemplaar van de Reisgids overhandigd aan oud-minister
prof. J. Bussemaker, die het voorwoord schreef. Dit gebeurt voorafgaand aan de voordracht van prof. Bussemaker tijdens de bijeenkomst ‘Ken je Buren’ van het burgercomité Langer Zelfstandig Leven Oegstgeest.

Locatie: Dorpshuis Oegstgeest; Lijtweg 9, Oegstgeest. Aanbieding 13:30 uur. Lezing prof. Bussemaker 14.00 uur.

Bij de bijeenkomst bent u van harte welkom. Desgewenst kan een interview worden geregeld met de auteur en prof. Bussemaker (zij heeft ervaring met mantelzorg voor haar ouders).

* Door een noodlottig ongeval is Daphne Riksen overleden op 14 september jl.. De publicatie van de Reisgids, waarvan de tekst al gereed was, heeft zij helaas niet mogen meemaken. De Reisgids Mantelzorg wordt aan Daphne opgedragen.

Uitgebreide informatie over opzet en inhoud van de Reisgids Mantelzorg.

Mantelzorgers zien door de bomen het bos niet meer

Nederland kent 4.4 miljoen mantelzorgers waarvan de meesten een partner, buurman of ouder verzorgen. Uit onderzoek van het SCP[1] en verzekeraars blijkt dat velen van hen de weg kwijtraken in het doolhof van regels, instanties en emoties waar ze mee worden geconfronteerd. Ook zouden veel mantelzorgers hulp willen hebben, niet bij de verzorging van hun naasten, maar juist in de zaken eromheen, zoals het huishouden en de administratieve rompslomp. Zij hebben echter geen idee waar ze deze hulp kunnen krijgen[2]. Ook het coördineren van de zorg van alle betrokken zorgverleners is niet eenvoudig. De Reisgids Mantelzorg biedt een antwoord op deze vragen. Dat scheelt tijd en energie en voorkomt stress.

Vier mantelzorgroutes

Net als in een ‘gewone’ reisgids is de Reisgids Mantelzorg opgedeeld in onderdelen op basis van vier uiteenlopende mantelzorgroutes. Mantelzorg bij een ouder met een gebroken pols kent nu eenmaal andere prioriteiten dan bij een dementerende partner. Iedere route wordt geïllustreerd met een casus en een kaartje dat laat zien hoe de ‘route’ eruitziet (welke stadia doorloop je?). Zo kan de lezer snel bepalen welke route voor hem of haar relevant is.

Route A en B gaan over een acute situatie. ‘Vallen en opstaan’ gaat over mantelzorg voor een oudere met een gebroken pols thuis na een kort bezoek aan een ziekenhuis. ‘Hink-stap-sprong terug naar huis’ behandelt de mantelzorg na een langere opname in een ziekenhuis, revalidatiecentrum of revalidatie in een verpleeghuis. Route C en D zoomen in op mantelzorg bij geleidelijke achteruitgang.  ‘Stap voor stap achteruit’ zoomt in op mantelzorg thuis bij geleidelijke achteruitgang door kanker of een chronische ziekte. Tenslotte behandelt ‘De weg kwijt’ de mantelzorg thuis bij dementie. De routes worden voorafgegaan door een hoofdstuk met ‘Tips en weetjes voor alle routes’.
Per route behandelt de Reisgids tips om snel je weg te vinden in het oerwoud van regels, instanties en (on)mogelijkheden die je helpen om wegblokkades en doodlopende zijwegen te vermijden. De tips zijn ingedeeld naar de aandachtspunten: ‘Wie kom je tegen?’; ‘Wat moet je snel regelen?’; ‘Hoe kun je vooruitkijken?’; ‘Wie betaalt wat?’ en tenslotte ‘Verder lezen’.

Aandachtsgebieden

Naast de routes bevat de Reisgids ‘aandachtsgebieden’: specifieke thema’s die van belang zijn voor mantelzorgers. Soms gaat het om een praktisch thema zoals veiligheid in huis of het regelen van vervoer, soms om een meer procesgericht en emotioneel thema zoals de relaties tussen mantelzorger en partner of ouder, tussen familieleden of tussen mantelzorgers en zorgverleners. Ook besteedt de Reisgids aandacht aan het trekken van de grens waarmee veel mantelzorgers worstelen (hoe ver kan en moet ik gaan?). Daarbij wordt ook ingegaan op mogelijkheden om de druk te verminderen door meer mensen in te schakelen of gebruik te maken van ‘respijtzorg’. Ook hierbij treft de lezer tips en weetjes om snel en efficiënt de juiste stappen te nemen en adviezen over waar meer informatie te vinden is. Steeds is er veel aandacht voor preventief denken: nu iets doen om later tijd te besparen. 
Bij de aandachtsgebieden beschrijft de Reisgids uitgebreid de (zorg)wetten waar mantelzorgers mee te maken krijgen, de financiering van vormen en onderdelen van (mantel)zorg en de instanties die dat regelen.

Portretten

Mantelzorgers worden geconfronteerd met veel hulpverleners vanuit verschillende organisaties. Om duidelijk te maken wat ieder doet en kan benoemt de Reisgids achtergronden, werk en drijfveren van diverse mantelzorg-hulpverleners in een aantal ‘portretten’. Tenslotte wordt in een overzichtelijk schema een overzicht geboden van alle hulpverleners en instanties die je op je mantelzorgreis kunt tegenkomen alsook hun taken en financiering.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ontvangen Quotes

'Werken, sporten en verplichtingen combineren met zorg voor je naasten kan soms een flinke klus zijn. Jaarlijks zijn er 4,4 miljoen mensen in Nederland die zich inzetten als mantelzorger – of ze dat nou bewust doen, of niet. Zij hebben soms zélf ook hulp nodig, bijvoorbeeld bij financiële, sociale of administratieve taken. Ik hoop dat de Reisgids Mantelzorg een steuntje in de rug is voor iedereen die op zoek is naar concrete tips om het dagelijks leven als mantelzorger wat eenvoudiger te maken.'

Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

‘Zonder de mantelzorgers, die in windkracht 10 overeind blijven om hulpbehoevende mensen bij te staan, zou de Nederlandse gezondheidszorg instorten’.

Yvonne Kroonenberg, auteur van ‘Wees blij dat je ze nog hebt’

‘De bijdrage van mantelzorgers aan de kwaliteit van leven van degenen die ze ondersteunen en daarmee ook aan het beheersbaar houden van de kosten van de zorg, wordt te vaak onderschat. Investeren in mantelzorg draagt bij aan wat Obama ooit noemde ‘Saving Lives,  Saving Costs’ en verdient daarom een meer structurele plek in de bekostiging van de zorg.’

Ab Klink, lid Raad van Bestuur coöperatie VGZ; voormalig minister VWS

‘Als je mantelzorger wordt, heb je geen idee waar je mee te maken krijgt. Je bent er voor degene die jouw zorg en aandacht nodig heeft. Als de zorgvraag ingewikkelder wordt, kom je als mantelzorger terecht in een ‘oerwoud’ van regels, regelingen en wetten. De reisgids denkt met je mee bij de verschillende stappen die je zet’

Liesbeth Hoogendijk, directeur Mezzo

“Wat een werk moeten jullie hebben verzet om dit allemaal op papier te krijgen! Het is heel handig dat dit in deze reisgids zo bij elkaar is gezet.”
Viviane Ampt

“Mijn complimenten voor dit boek. Dit is echt informatief en wij zouden er als familie veel aan gehad hebben als we dit bij aanvang van de mantelzorg zouden hebben gelezen.” Renate

“Wat een ontzettend goed en mooi en nuttig en bruikbaar boek hebben jullie geschreven. Wat prachtig dat jullie bereid zijn om je ervaringen met anderen te delen.” Jan-Joost

“Ik wou dat wij destijds zoiets gehad hadden… Wat een nuttig naslagwerk, en wat vreemd eigenlijk dat zoiets nog niet bestond.” Sonja

“Wat 'n goed initiatief. Heel fijn dat er een boekje is waar je in kunt vinden hoe je te werk moet gaan in de diverse omstandigheden waar je - soms acuut - mee te maken kunt krijgen... Ik ga meteen mijn moeder van 90 vragen mij te machtigen voor de zorgverzekeraar.” Lizette Leijten

“Leuke en praktische opzet! Ik weet zeker dat veel mantelzorgers hier echt mee geholpen zullen zijn!” Mariëlle Steinhage-van den Hoogen

“Wat een prachtige reisgids! Mijn oprechte complimenten. Ik vind het erg compleet. Niet alleen is de uitleg van alle instanties erg handig, maar alle tips aan de mantelzorger zijn goed; die zetten de mantelzorger aan het denken en reflecteren. Jullie boek gaat veel mensen helpen en raken!”

Gwen van Roekel

Bijlage: Uitgebreide omschrijving van Wie, Wat, Waar, Waarom, Wanneer, en Hoe

Wie

Lodewijk Schmit Jongbloed en Daphne Riksen hebben beiden ruime ervaring met de complexiteit van mantelzorg voor ouders, vrienden en buren. Samen ontwikkelden zij het idee voor een Reisgids om mantelzorgers te helpen bij het zoeken van hun weg door het oerwoud van regels, instanties en emoties.

Biografie

Lodewijk Schmit Jongbloed (1956) arts (niet praktiserend), bedrijfskundige en (team)coach. Hij studeerde geneeskunde en bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit. Na functies bij onder andere Erasmus Medisch Centrum en Nederlandse Federatie van UMC’s, startte hij in 1996 LSJ Medisch Projectbureau. In 2016 startte hij Schmit Jongbloed Advies. In 2017 promoveerde Lodewijk op het onderwerp: ‘Arbeidstevredenheid onder artsen’.

Hij schreef eerder - met Angele van de Ven - het boekje “HEEL de Dokter; leven en werken met ZIN”, met tips en adviezen over hoe artsen hun werk leuk kunnen houden in diverse loopbaanfasen.
www.schmitjongbloedadvies.nl

Daphne Riksen (1959 - 2018) wetenschapsjournalist en schrijver, gespecialiseerd in techniek en ict. Zij studeerde Industrieel Ontwerpen aan de Technische Universiteit Delft. Na 15 jaar functies in de ict schoolde zij zichzelf om en startte met het schrijven van journalistieke artikelen, interviews, jaarverslagen en whitepapers. Zij werkte voor organisaties als NWO, ECP - Platform voor de informatiesamenleving, Arts en Auto (VvAA) en SURF. Ook publiceerde zij een aantal boeken waaronder ‘Hoe overleef ik de erfenis, een praktisch boek vol tips en ervaringen’ (Bruna, 2007) en ‘Alles over apps voor medici (Esculaap Media, 2014)’.

Wat

Of je nu elke dag je partner of moeder verzorgt of één keer in de week boodschappen doet voor je buurman, we zijn of worden allemaal een keer ‘mantelzorger’. De reis als mantelzorger begint vaak onverwacht. Een partner, ouder, buur of vriend(in) krijgt een hersenbloeding of breekt een heup en plotseling ben je mantelzorger. In andere gevallen word je geleidelijk aan mantelzorger. Je partner of ouder kan steeds minder en heeft steeds vaker ondersteuning nodig.

In beide situaties komt een mantelzorger terecht in een oerwoud van regels en emoties dat hem of haar volslagen vreemd is. Zonder kompas, kaart of gids moeten, vaak binnen korte tijd, beslissingen worden genomen over veel uiteenlopende en belangrijke onderwerpen. Acute zaken, zoals wat je allemaal thuis moet regelen en wie er kan bijspringen. Of onderwerpen die op middellange of lange termijn gaan spelen: wie waarover beslist, hoe je het makkelijker en leuker kunt maken voor een partner of ouder en wellicht het belangrijkste: hoe je het zelf vol houdt!

Juist omdat de druk op mantelzorgers groot is, is het moeilijk tijd te vinden om de belangrijke vragen te rangschikken en beantwoorden. De Reisgids helpt door de onderwerpen en vragen op een rij te zetten en door prioriteiten aan te geven. Daarbij gaat het over praktische zaken zoals veiligheid in huis maar ook over emotionele vragen en dilemma’s zijn: waarom voel ik me zo alleen? Wat wil ik wel en niet doen? Hoe bepaal ik mijn grenzen en hoe houd ik eraan vast? Durf ik de zorg voor mijn partner over te laten aan een ander? Tips voor de langere termijn helpen om op koers te blijven in het verdere traject.  Dat bespaart mantelzorgers veel tijd en energie en kan stress voorkomen of verminderen. Hopelijk komt er zo meer lucht in hun drukke bestaan.

In het land van mantelzorg bestaan geen groepsreizen met gids en chauffeur. Iedereen moet het zelf doen. Bij onverwachte hobbels en tegenslagen is improviseren noodzakelijk. Is er een kortere weg of slimme omleiding? De Reisgids helpt daarbij.

Waar

De Reisgids is te koop via de reguliere boekhandel of via internet www.reisgidsmantelzorg.nl.
Vanaf een aantal van 20 boekjes kan de bestelling plaatsvinden via de website en verzorgen wij toezending via de post. www.reisgidsmantelzorg.nl.

Waarom

Er bestaan veel boeken over mantelzorg waarvan de meeste zijn geschreven in de vorm van een verslag of dagboek met ervaringen en belevenissen van één of meer mantelzorgers. Nuttige informatie maar vaak niet direct praktisch bruikbaar. Juist vanwege beperkte tijd en energie hebben mantelzorgers in de eerste plaats behoefte aan concrete, praktische tips over wat ze wel en niet, eerder of later moeten aanpakken. En over zaken die ze nu moeten regelen om problemen in een latere fase te voorkomen.

De Reisgids biedt als het ware een TomTom voor Mantelzorgers of - zo u wilt - een ‘spoorboekje voor mantelzorg’. Het is geschreven als een soort ‘Mantelzorg voor dummies’ met herkenbare quotes en adviezen van ervaringsdeskundigen.

Hoe

De lezer treft eerst een handleiding om snel de weg te vinden in de beschikbare informatie. Afhankelijk van de eigen situatie kun je dan concentreren op het voor jou relevante deel van de Reisgids.
Aansluitend behandelen we praktische tips die voor alle mantelzorgers bruikbaar zijn, ongeacht of zij te maken hebben met acute of zich geleidelijk ontwikkelende mantelzorg. Dit is als het ware de hoofdweg die iedere mantelzorger aflegt. Vervolgens splitst de hoofdweg zich in vier uiteenlopende mantelzorgroutes. Bij iedere route vind je de karakteristieken en een routekaart waarmee de lezer snel kan herkennen welke route voor hem of haar relevant is. Mantelzorg bij een gebroken pols vereist nu eenmaal andere prioriteiten dan mantelzorg bij een zich geleidelijk ontwikkelende dementie. Bij iedere route vind je als lezer concrete tips over zaken die je moet regelen op korte of (middel)lange termijn. Ook krijg je een overzicht van de zorgverleners die je tegen kunt komen op je route. Tenslotte vind je informatie over waar je meer informatie kunt vinden over de behandelde onderwerpen. Ieder route kent een eigen kleur zodat je de gids direct kunt openslaan op de voor jou relevante pagina’s.
Per route worden een aantal aandachtsgebieden behandeld die daarbij relevant zijn. Soms praktische onderwerpen zoals het regelen van vervoer voor patiënt en mantelzorger en soms procesmatige onderwerpen zoals (omgaan met emoties bij) interactie met de patiënt, familie en zorgverleners. Ook de verschillende financieringsvormen en zorgwetten worden behandeld.

Tussendoor biedt de Reisgids portretten van zorgverleners met hun ervaringen en drijfveren rondom mantelzorg.